Jak zacząć sterować żyrandolem ? Poznajemy instalację elektryczną puszki ściennej. O co chodzi z przewodem neutralnym ?

W jednym z wpisów opisałem inteligentną żarówkę od Philips Hue. Możemy w ten sposób sterować oświetleniem żyrandola, lecz jest to nie do końca wygodne rozwiązanie. Tracimy możliwość sterowania z włącznika ściennego, a zakup przykładowo do żyrandole trzech żarówek staje się już sporym kosztem.

Na szczęście istnieją inteligentne włączniki/ściemniacze ścienne. Musimy wpierw zasięgnąć wiedzy jaką instalację elektryczną posiadamy w domu czy mieszkaniu i tym samym jakie możemy zastosować rozwiązania.

UWAGA: Polecam zasięgnąć opinii fachowca i skorzystać z jego usług montażu. Prąd elektryczny zabija ! Przed rozpoczęciem prac upewnij się, że wyłączyłeś bezpieczniki.

Oznakowanie kabli elektrycznych

Najpierw zacznijmy od podstaw a mianowicie od oznaczania kabli. Kolory kabli oznaczają:

• przewód fazowy – oznaczenie L (jeśli jest więcej faz to L1, L2, L3)
  • Najczęściej koloru brązowego bądź czarnego. Właśnie w tym przewodzie mamy napięcie 230V.
• przewód neutralny – oznaczenie N
  • Posiada kolor niebieski. Główną funkcją jest przesył energii elektrycznej do jednofazowych urządzeń odbiorczych. Jego obecność jest kluczowa w momencie instalacji włącznika ściennego.
• przewód ochronny – oznaczenie PE
  • Najczęściej koloru zielonego bądź żółto-zielonym. Chroni przed porażeniem prądem elektrycznym.

UWAGA: Zdarza że kolory żył przewodów są nieprawidłowe !

Każde urządzenie elektryczne wymaga do poprawnej pracy zamkniętego obwodu elektrycznego, w przypadku domowej sieci 230 V podpięcia zasilania przewodem fazowym “L” i powrotu – przewodem neutralnym “N”.

Więcej o przewodach eklektycznych można się dowiedzieć tutaj.

Jaką posiadam instalację elektryczną ?

Tak właściwie pytanie dotyczy tego czy mamy kabel N i L w puszcze. Instalacje w domu dzielimy na dwa rodzaje:

• NOWA: Do wszystkich puszek i gniazdek został poprowadzony przewód neutralny.
• STARA: Do puszki idzie wyłącznie przewody fazowy (L). Tutaj rozróżniamy kabel 2 żyłowy w przypadku sterowania jednym przyciskiem lub trójżyłowy w przypadku sterowania dwoma przyciskami.

Jak sprawdzić ? Po zdemontowaniu starego włącznika ściennego, najlepiej sprawdzić woltomierzem (nie śrubokrętem z diodą) czy między przewodem fazowym (brązowy) a przewodem neutralnym (niebieski) jest napięcie ~230V. Jeżeli napięcie nie występuję to znaczy, że oznaczenia kolorystyczne kabli mogą być mylące, albo posiadamy starą instalację elenktyczną bez kabla N.

Pamiętaj aby zawsze zrobić zdjęcie podłączenia kabli przed jakimikolwiek zmianami w instalacji, to ułatwia późniejsze złożenie.

Szerzej temat został opisany w artykule pod linkiem.

Podłączenie do nowej instalacji elektrycznej

W nowej instalacji możemy użyć inteligentnego włącznika jak i ściemniacza, przykładowo FIBARO Walli Switch. Zakładając, że kolory kabli zostały prawidłowo oznakowane i już znamy funkcję każdej żyły – instalacja będzie prosta.

Schematycznie podłączenie wygląda następująco:

Podłączenie do starej instalacji elektrycznej bez przewodu N

W przypadku starej instalacji jesteśmy zmuszeni użyć tylko ściemniacza, przykładowo FIBARO Walli Dimmer.

Schematycznie podłączenie wygląda następująco:

Podsumowaniem wiedzy o przewodach elektrycznych i pokaz instalacji ściemniacza jest poniższy filmik (od 3:14):

Całość została opisana szerzej na stronie „Z techniką za pan brat” tutaj.

Przyjrzyjmy się teraz przykładowi w mojej instalacji w bloku mieszkalnym. W puszcze ściennej posiadam kolory kabli żółty, czarny i niebieski. Oznakowanie niestety nie potwierdziło rzeczywistej funkcji kabli. Przewód fazowy (L) to żyła niebieska pod napięciem 230V. Zaś żyły o kolorach żółtym i czarnym prowadzą do żyrandola. Podłączenie wygląda następująco:

Wybór żarówek

Ostatnim etapem jest wybór odpowiednich żarówek, przy użyciu inteligentnego włącznika nie posiadamy tego problemu. Niestety przy zastosowaniu ściemniacza ściennego, musimy zakupić żarówki dostosowane do pracy ze ściemniaczem. Na żarówkach stosuje się odpowiednie oznaczenia:

Ingerencja w sieć elektryczną dla osoby nie będącej elektrykiem, zawsze będzie problematyczna i nawet niebezpieczna, jeśli posiadasz najmniejsze wątpliwości na którymś z etapów planowania i montażu, udaj się po pomoc do fachowca.